Τρίτη 1 Οκτωβρίου 2024

Εικόνες του Κωνσταντίνου Παρθένη αποκαλύπτονται στην Καβάλα

Εικόνες του Κωνσταντίνου Παρθένη αποκαλύπτονται στην Καβάλα
Ο Κ. Παρθένης με τον σκύλο του Ρούμπενς στις αρχές του 20ου αι.
Το έργο του νεαρού ζωγράφου αγκάλιασε ο μητροπολίτης Δράμας Χρυσόστομος Καλαφάτης που τότε είχε την ποιμαντική ευθύνη και της κατοπινής Μητρόπολης Φιλίππων. Ενθρονίστηκε το καλοκαίρι του 1902 και παρέμεινε ως το 1910, οπότε μετατέθηκε στη Σμύρνη. Eκτός από την ανέγερση εκκλησιών, ο Χρυσόστομος είχε ενεργό ρόλο στην αφύπνιση του εθνικού στοιχείου οργανώνοντας σχολεία. Για τη σχέση του με τον ζωγράφο μας βεβαιώνει το βιβλίο με τίτλο «Ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος». Γραμμένο το 1929 από τον τραπεζίτη Σπύρο Λοβέρδο, γνωρίζουμε στις σελίδες του την πορεία και το μαρτυρικό τέλος του ιεράρχη - κατακρεουργήθηκε από τον τουρκικό όχλο στις 27 Αυγούστου 1922. Ο Παρθένης επιμελήθηκε την έκδοση, σχεδιάζοντας το εξώφυλλο, τα πρωτογράμματα, τις βινιέτες καθώς και τη μορφή του Χρυσοστόμου. 
Κωνσταντίνος Παρθένης, «Ο Χριστός – Ανθρωπότης». Συλλογή ΕΠΜΑΣ
Παρά τη μακρά του εμπειρία, ο Γιώργος Μιχαηλίδης έβγαζε από την τηλεφωνική μας συνομιλία όλη την αγωνία του ανθρώπου που αισθάνεται το βάρος της ευθύνης στα ακροδάχτυλα και παράλληλα μια άγρια χαρά που επιτέλους, μπορεί να μιλά για το τέλος μιας πολύμηνης προσπάθειας. Σε συνθήκη απόλυτης μυστικότητας, καθώς μεταφέρθηκαν οι εικόνες στον χώρο του, όποτε δεν τις καθάριζε, μελετούσε οτιδήποτε αφορούσε τον «τρόπο», την πινελιά του ζωγράφου. Εξηγεί ο ίδιος:
Πέρα από τις διάφορες διάσπαρτες μηχανικές φθορές, υπήρχε όπως ήταν αναμενόμενο, ένα φιλμ από ρύπους όπως κεριά, αιθάλη κι άλλα ξένα σώματα, ενώ κάτω από αυτό ένα άστατα εφαρμοσμένο φιλμ βερνικιού, το οποίο είχε οξειδωθεί. Το βερνίκι ήταν μεταγενέστερη επέμβαση και όχι αρχικό του ζωγράφου. Αισθητικά ο συνδυασμός όλων αυτών είχε ως αποτέλεσμα τον χρωματικό μετατονισμό όλου του έργου και μάλιστα σε διαφορετικό βαθμό ανά περιοχή. Μία γαλάζια περιοχή φαινόταν πρασινωπή, μία λευκή έδειχνε κιτρινωπή κ.ο.κ.».  
«Είναι γνωστό ότι ο Παρθένης ζωγράφιζε χρησιμοποιώντας χρώματα πολύ αραιωμένα σε λινέλαιο ώστε να αποδώσει έντονη διαφάνεια σε αυτά. Επίσης, συνήθιζε να ζωγραφίζει στην ανάποδη, μη προετοιμασμένη πλευρά του καμβά ώστε να εκμεταλλεύεται την υφή και την απορροφητικότητά του, κερδίζοντας αυτά τα χαρακτηριστικά στο έργο του. Το ίδιο λοιπόν κάνει και εδώ, αλλά με διαφορετικό τρόπο καθώς χρησιμοποιεί ξύλο. Στις περισσότερες περιοχές δεν υπάρχει καθόλου υφιστάμενη προετοιμασία, και τα νερά του ξύλου διαφαίνονται των χρωμάτων, αποτελώντας μέρος της σύνθεσης. Αντιθέτως, υπάρχουν περιοχές όπου ο ζωγράφος έχει χρησιμοποιήσει μία λεπτή στρώση αρχικού χρώματος ως προετοιμασία ώστε να αποτελέσει τη βάση για την απόδοση χρωμάτων με μεγαλύτερο βάθος και ένταση. 
Ποιες ήταν, λοιπόν, οι προκλήσεις-δυσκολίες που συναντήσατε στην αποκατάσταση των έργων; 
Προσωπικά, τι σας εντυπωσίασε ως θεατή; 
Στην έκθεση με τίτλο «Από την Αποστολική Εκκλησία του Αποστόλου Παύλου στην Ιερά Μητρόπολη Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου» (έως 3/11) παρουσιάζονται ακόμη δύο εικόνες που αποδίδονται στον Κ. Παρθένη. Καθώς δεν είχαν μελετηθεί στο παρελθόν από την  Ε. Παπασταύρου ή από κάποιον άλλον ιστορικό, καλό είναι να αποτελέσουν αντικείμενο έρευνας και να παρουσιαστούν στην επιστημονική κοινότητα προτού αναφωνήσουμε «ιδού ο Παρθένης».
Από την έκθεση στο Αρχαιολογικό Μουσείο Φιλίππων@Γιώργος Μιχαηλίδης
https://thracenews.gr/eikones-tou-konstantinou-partheni-apokalyptontai-stin-kavala/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

ΠΡΟΤΕΙΝΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΕΣΑΣ

Ο Εορτασμός της 28ης Οκτωβρίου 2025 στην Κομοτηνή

Η Εθνική Επέτειος της 28ης Οκτωβρίου 1940 αποτελεί σημείο αναφοράς για την πατρίδα μας και την ανθρωπότητα, καθώς υπενθυμίζει την αντίσταση ...

ΔΗΜΟΦΙΛΕΙΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ